Leeuwarden, vm. Koepelkerk
|
| Kerk |
|
De kerk is gebouwd in 1923 naar een ontwerp van architect Tjeerd Kuipers uit Amsterdam. Het betreft een vijfzijdige kerk, wat ook refereert aan het
feit dat het Kuipers' vijftigste kerk betrof. Het is gebouwd in een Berlagiaanse stijl maar bevat ook Byzantijnse en Art Déco elementen. Het heeft een
vijfzijdie plattegrond met uitbreidingen in de vorm van transepten, een kort schip met aan weerszijden trappenhuizen. Het geheel is opgetrokken uit gele
baksteen, de koepel heeft een koperen tienzijdig koepeldak. Boven de hoofdingang van de kerk is een groot roosvenster met betonnen tracering aangebracht.
Naast de kerk bevinden zich een kerkeraadskamer-kosterswoning.
Het interieur van de kerk is nog gaaf. De kerkzaal kan 1100 kerkgangers herbergen. Het liturgisch centrum ligt in één van de hoeken in de lengteas, met een podium dat wordt omlijst door een doophek met lessenaar. De twee wanden aan weerszijden van het liturgisch centrum hebben elk drie klimmende rondboogvensters, gevuld met gebrandschilderd glas-in-lood, waarop afgebeeld het zegel van de Kerk van Leeuwarden met de tekst uit Openbaring 5. Voor het liturgisch centrum hangt een groot koperen verlichtingsornament met art-deco-achtige versieringen in de vorm van een koningskroon. De vier vensters tussen de galerijen boven de trappenhuizen hebben glas-in-lood met de symbolen van de evangelisten. Op 4 mei 2014 werd de laatste kerkdienst gehouden. De kerk was onderdeel geworden van een kerksluitingskwestie in Leeuwarden en één van de kerken die werden gesloten. Het gebouw is per 1 maart 2015 verkocht aan een belegger die de kerk heeft omgebouwd tot Koepeltheater. Er kunnen echter nog bijzondere diensten worden gehouden. De voormalige kerk is een rijksmonument. |
| Orgel |
| 1923 |
| Dit is het bouwjaar van de kerk. In de beginjaren wordt gebruik gemaakt van een kabinetorgel, in 1860 gebouwd door de Firma Adema uit Leeuwarden. Dit orgel had vanaf 1917 dienst gedaan in de noodkerk. |
| 1927 |
| Er wordt een orgel geplaatst, gebouwd door de Electrische Kerk- en Concertorgelfabriek Valckx en Van Kouteren uit Rotterdam. |
| 1950 |
| Er vindt een aantal wijzigingen plaats. |
| 1975-1977 |
| Er wordt een orgel geplaatst, gebouwd in 1935 door Gebr. Vermeulen te Alkmaar - Weert voor de Heilig Hartkerk te Tilburg. Adviseur daarbij was de organist Flor Peeters uit België. Het wordt zonder veranderingen geplaatst. Het front wordt nieuw vervaardigd en is een ontwerp van ing. Tjibbe Heidinga te Leeuwarden. De beelden op het orgel, voorstellende Geloof, Hoop en Liefde, dateren uit 1790 en zijn afkomstig van het Van Gruisen-orgel uit de voormalige Ned. Herv. Kerk te Heerenveen. Op 17 februari 1978 is het orgel in gebruik genomen met een dankdienst, waar onder andere Albert de Klerk het orgel bespeelde. |
| 1997 |
| Restauratie en intonatie van het pijpwerk door de Fa. De Bruyn uit Kampen. |
| 2014 |
| Vanwege een kerksluitingskwestie in Leeuwarden heeft de Koepelkerk de deuren moeten sluiten maar behoudt wel een monumentale status. De kerk is verkocht aan een belegger. Er is een cultureel centrum van gemaakt. Het voornemen is om het orgel hierbij te behouden. |
| Dispositie |
| Hoofdwerk, C - g''' | Positief, C - g''' | ||||||
|
Prestant Octaaf Open fluit Salicionaal Holpijp Octaaf Fluit Quint Octaaf Sifflet Terts Mixtuur Cornet Dulciaan Trompet |
16' 8' 8' 8' 8' 4' 4' 2⅔' 2' 2' 1⅗' IV - VI V 16' 8' |
Bourdon Prestant Flute Harmonique Gemshoorn Octaaf Blokfluit Octaaf Sesquialter Scherp IV st. Kromhoorn |
16' 8' 8' 8' 4' 4' 2' II 1' 8' |
||||
| Zwelwerk, C - g''' | Pedaal, C - f' | ||||||
|
Prestant Viola da Gamba Vox Céleste Roerfluit Octaaf Dwarsfluit Nasard Woudfluit Larigot Cymbel IV st. Trompet Basson-Hautbois Clairon |
8' 8' 8' 8' 4' 4' 2⅔' 2' 1⅓' 2⅔' 8' 8' 4' |
Prestant Subbas Zacht Gedekt Quint Octaaf Gedekt Octaaf Mixtuur III st. Bazuin Trompet Clairon |
16' 16' 16' 10⅔' 8' 8' 4' 1⅓' 16' 8' 4' |
||||
| Werktuigelijke registers | |||||||
|
Koppels: P + I, P + II, P + III, P + III 4 vt, I + II, I + III, I + III 4 vt, I + III 16 vt, II + III, III + III 4 vt, III + III 8 vt, III + III 16 vt |
58 vrije combinaties 20 knoppen automatisch Ped. 7 voetknoppen + seinlampen 6 vaste combinaties Tremulant II en III Trede Generaal crescendo Trede Zwelkast |
||||||
| Geschiedenis over kerk en orgel |
| Verteller | : | Jan Jongepier (1941-2011) |
| Duur | : | 6 minuten en 19 seconden |
| Bron | : | Radio opname Omrop Fryslân uit 2003 |
| Improvisatie over Psalm 26 LbK |
| Organist | : | Jan Jongepier |
| Duur | : | 15 minuten en 17 seconden |
| Bron | : | Radio opname Omrop Fryslân uit 2003 |